Het boek ‘Slaaf kindje Slaaf’ (in 2006 nog getiteld ‘Hoe mooi wit ik ben’) van kinderboekenauteur Dolf Verroen heeft voor veel ophef gezorgd. Onder antiracisme-aanhangers is er veel verbazing over de inhoud van dit boek, waarin een wit meisje een slaaf krijgt voor haar verjaardag.
Dolf Verroen heeft gereageerd op de ophef. Hij geeft aan dat het boek allesbehalve kwetsend bedoeld is (want daar zou hij volgens eigen zeggen echt wakker van hebben gelegen), maar juist tot denken aan moest zetten.
Absurdistisch
Na het boek gelezen te hebben (gelukkig kon ik via een basisschool nog aan een exemplaar komen) hangt er een beetje een absurdistisch gevoel aan het boek. Het gaat inderdaad over het meisje Maria dat op haar twaalfde verjaardag een slaaf krijgt. Deze slaaf wordt niet alleen neerbuigend behandeld, maar moet ook nog eens allerlei opmerkingen slikken. Ze wordt nog slechter behandeld dan het speelgoed van Maria.
Voor de goede orde: het boek speelt zich af rond 1800. In een tijd dat slavernij de normaalste zaak van de wereld was. De situatie toen gelezen in de situatie nu maakt dat het absurdistische gevoel alleen maar aanneemt.
Niet kwaad bedoeld
Het boek heeft in ieder geval één half Nederlands en half Antilliaans meisje enorm gekwetst, volgens de berichten op Facebook. Dat mag natuurlijk niet en is zeker niet goed te praten. Desondanks geeft Dolf Verroen al aan dat hij het boek nooit kwaad bedoeld heeft en geenszins tot bedoeling had om mensen te kwetsen. (Overigens behoort Verroen als homo ook tot een minderheid die vaak met racisme te maken krijgt en schreef hij ook een boek over zijn comingout in de jaren veertig.) Hij wilde met het boek juist aanzetten tot denken. Want de situaties in het boek zijn niet voor te stellen. En dat is wat het zo triest maakt, want ze zijn ongetwijfeld wel zo gebeurd in ons verleden.
Dat is dan ook waar het pijnpunt ligt. We willen dit niet geloven en we zijn hier boos over. In deze tijd is een dergelijke behandeling ondenkbaar en onwenselijk, maar zet ze wel aan tot een continue discussie.
Is het dan verkeerd dat lezers hier boos over worden? Het mag duidelijk zijn dat dit boek echt iets raakt…
‘Een gevaarlijk boek’
Wie googelt en Twitter volgt komt vanzelf uitspraken tegen over “hoe gevaarlijk dit boek is”, zeker als kinderen het zonder begeleiding gaan lezen. Ze zouden kunnen gaan denken dat het normaal is om slaven op deze manier te behandelen.
Ik heb daar mijn twijfels over. Ik geloof namelijk niet dat kinderen zo denken. Naar mijn mening heeft Dolf Verroen het juist goed aangepakt door de knuppel direct in het hoenderhok te gooien. Hij zet op papier wat niemand anders voor (en na) hem heeft gedurfd. Hij schetst de situatie zoals die was en zet die neer alsof het de normaalste zaak van de wereld is (want dat was het destijds). Maar geen kind zal daar in deze tijd zo over denken.
Toch blijft het feit dat het boek kwetsend kan zijn. En dat geeft het een nare bijsmaak. Want in mijn beleving mogen kinderboeken spannend zijn, prikkelend en zelfs uitdagend, maar nooit iemand echt pijn of verdriet doen. Zeker niet op basis van achtergronden, huidskleur of geloof.
…
Heb jij het boek gelezen? Hoe denk jij over de ophef. Draagt het boek bij aan de discussie over racisme die momenteel gaande is of juist niet?
