Kinderen op school moeten gevolgd worden in hun leren. Daarom zijn basisscholen verplicht een leerlingvolgsysteem te hanteren. Wat houdt zo’n lvs in en wat voor toetsen komen erbij kijken? Een inkijkje.
Wat is een LVS-toets?
Een LVS-toets ( Leerlingvolgsysteem-toets) is een toets waarmee scholen de ontwikkeling van leerlingen systematisch volgen.
Het gaat niet om “slagen of zakken”, maar om inzicht in hoe een kind groeit op het gebied van taal, lezen en rekenen.
Scholen gebruiken LVS-toetsen om:
- Het niveau van een leerling in kaart te brengen
- Sterke en zwakke punten te herkennen
- Het onderwijs beter af te stemmen op het kind
De toets helpt dus zowel leerlingen, leerkrachten als ouders bij het monitoren van voortgang en het geven van gerichte ondersteuning.
Scholen zijn verplicht een LVS aan te schaffen en hebben daarbij keuze uit IEP, Leerling in Beeld (Cito), Dia en Boom. We leggen ze later verder uit.
Waarom oefenen voor een LVS-toets?
Hoewel LVS-toetsen vooral diagnostisch zijn, kan oefenen kinderen helpen om:
- Vertrouwd te raken met de vraagvormen
- Strategieën te ontwikkelen voor lezen en rekenen
- Zelfvertrouwen op te bouwen
Oefenen is geen extra druk, maar een manier om het beste uit de toets te halen en de eigen groei zichtbaar te maken.
De vier hoofd-LVS-systemen
In Nederland gebruiken scholen vier veelgebruikte LVS-systemen. Elk systeem toetst taal, lezen en rekenen op een iets andere manier. Hieronder een overzicht:
1. Leerling in Beeld
Leerling in Beeld is een veelgebruikt LVS-systeem dat de voortgang van leerlingen in rekenen, taal, spelling en lezen volgt.
Het systeem biedt:
- Toetsen op verschillende niveaus, afgestemd op de groep
- Analyse per leerling en groep
- Handvatten voor gerichte ondersteuning
Het oefenen van leerstof in Leerling in Beeld helpt kinderen wennen aan de opbouw van de vragen en het denkproces dat bij de toets hoort.
2. IEP-toets
De IEP-toets is een adaptief toetsinstrument dat inzicht geeft in de leerontwikkeling van kinderen in taal, rekenen en begrijpend lezen.
Kenmerken van IEP:
- Adaptive vorm: vragen worden moeilijker of makkelijker op basis van het niveau van de leerling
- Score- en analysemogelijkheden voor leerkrachten
- Vergelijking met landelijke gemiddelden
Oefenen met IEP-vraagtypes helpt leerlingen om tijd en strategie beter in te delen en geeft een realistisch beeld van hun eigen kunnen.
3. DIA-toets
DIA (Dynamisch Instrument voor Analyse) is een LVS-systeem dat zich vooral richt op leerlingvolgsystemen en vaardigheidstoetsen voor taal, lezen en rekenen.
DIA biedt:
- Duidelijke voortgangsrapportagess
- Specifieke aandacht voor ontwikkeling over tijd
- Mogelijkheden voor gerichte remediëring
Kinderen die oefenen met DIA-toetsen leren omgaan met verschillende vraagvormen, zoals multiple choice, invulvragen en korte open vragen.
4. BOOM-toets
De BOOM-toets meet de ontwikkeling van leerlingen in rekenen, taal, spelling en lezen en is vaak gekoppeld aan schooladvies en rapportages.
Belangrijkste kenmerken:
- Overzichtelijke resultaten per vakgebied
- Mogelijkheid om trends in de ontwikkeling t e zien
- Handvatten voor gerichte oefening
Oefenen met BOOM-vraagtypes helpt kinderen om vertrouwd te raken met de logica van de vragen en leert hen kritisch denken bij meerdere keuzes.
Wat komt er bij oefenen kijken?
Bij LVS-toetsen gaat het om begrip, inzicht en strategie. Oefenen betekent niet puur “alles leren uit het hoofd”, maar kinderen leren:
- Taal en spelling correct gebruiken
- Teksten lezen en begrijpen (begrijpend lezen)
- Rekenproblemen oplossen en verbanden leggen
Praktische tips voor oefenen
- Werk met realistische toetsvormen, oefen met echte voorbeeldvragen of oefenboeken.
- Verdeel oefenen in korte sessies, bijvoorbeeld 10–15 minuten per dag.
- Bespreek fouten samen, help kinderen begrijpen waarom een antwoord niet klopt.
- Focus op strategie, leer kinderen hoe ze vragen systematisch kunnen aanpakken.
Waarom alle vier systemen oefenen belangrijk is
Hoewel alle LVS-systemen dezelfde kerngebieden toetsen, verschillen ze in vraagvorm, moeilijkheidsgraad en adaptiviteit.
Door te oefenen met elk systeem:
- Went een kind aan verschillende vraagtypen
- Wordt kritisch denken gestimuleerd
- Groeit het zelfvertrouwen en inzicht in eigen kunnen
Een goed voorbeeld van oefenmateriaal dat hierbij helpt is het oefenboek voor begrijpend lezen en rekenen (Boekenbestellen.nl), dat kinderen stap voor stap voorbereidt op alle relevante toetsvormen.
Tot slot
Het oefenen van LVS-toetsen is een investering in kennis, inzicht en zelfvertrouwen.
Door kinderen vertrouwd te maken met de verschillende systemen (Leerling in Beeld, IEP, DIA en BOOM) kunnen ze hun vaardigheden optimaal laten zien.
Het doel is duidelijk: niet alleen beter scoren, maar ook beter leren, groeien en het eigen leerproces begrijpen.
